طب سنتی

 تاریخچه : حجامت نام یک روش درمانی پیچیده است که بر اساس قدیمی‌ترین سند موجود از 3300 سال قبل از میلاد مسیح در مقدونیه انجام می‌شده و بعدها به یونان رخنه کرده است و در آن زمان شاخص پزشک بودن ، حجامت کردن و داشتن ابزار آن بوده است . اوراق پاپیروس که از عصر باستان بدست آمده نیز نشان می‌دهد که حدود 2200 سال قبل از میلاد مسیح ،حجامت امری رایج بوده است . بقراط که حدود 400 سال قبل از میلاد مسیح می‌زیسته است با روش‌های مختلف حجامت آشنا بوده است و در آثار خود به موارد استفاده و منع آن اشاره کرده است. در آثار جالینوس نیز مطالب متنوعی در مورد حجامت بر جا مانده است .

 تعریف حجامت: در واقع اعمال یک استرس فوری به سیستم ساکن دفاع عمومی بدن است تا آن را برعلیه کلیه عوامل درونی و بیرونی هشیار و فعال نماید. بیشترین کاربرد حجامت در بعد پیشگیری است و با مکانیسم‌های مختلفی از جمله تنظیم سیستم ایمنی ، تنظیم ترکیبات شیمیایی و هورمونی خون و تنظیم سیستم اعصاب خودکار بدن از ابتلا به انواع بیماری‌ها پیشگیری می‌کند .علاوه بر این حجامت کاربردهای درمانی نیز دارد به نحوی که در در مان برخی بیماری‌ها مانند سردردهای عصبی و میگرنی ، چربی ، قند و اوره خون ،سنگ‌های کلیوی و کیسه صفرا موثر است.

 حسین خیراندیش، رئیس انجمن تحقیقات حجامت ایران در خصوص اینکه چرا با وجودی که می‌گویید "حجامت" فایده‌های بسیاری دارد، اما برخی از پزشکان مخالف هستند گفت: به نظر ما مخالفان هم حق دارند، چون از علم خودشان دفاع می کنند. هیچ پزشکی از ابتدا تا انتهای دوران تحصیل در دانشگاه، چه در دوره ی عمومی و چه در دوره ی تخصصی، حتی یک ساعت از یک واحد درسی درباره حجامت را نگذرانده است. پس علت اساسی مخالفت‌ها عدم آگاهی به موضوع می‌تواند باشد. همچنان که بسیاری از پزشکانی که اکنون حجامت می کنند، قبلاً از مخالفان این کار بودند.

 آیا خون ورید(اهدا شده) با خون حجامت تفاوتی دارد؟

در طرحی پژوهشی که در بیمارستان لقمان حکیم تهران انجام شد، فاکتورهای بیوشیمی موجود در خون وریدی(خون اهدا شده) را با خون حجامت، همزمان مقایسه کردیم که تفاوت‌های فاحشی مشاهده شد. طوری که فقط میزان کلسترول خون حجامت، 5/2 برابر بیشتر از خون ورید بود، بنابراین برای کاهش میزان کلسترول خون، انجام حجامت بسیار مفید است. همزمان سم موجود در خون حجامت را با سم خون وریدی مقایسه کردیم که دریافتیم سم موجود در خون حجامت 23 برابر سم خون وریدی بود که با توجه به فراوانی مسمومیت‌های غذایی، شیمیایی، آلرژیک و تنفسی که بر اثر پراکندگی سرب و آلاینده‌های دیگر در محیط‌های صنعتی و عمومی و شهرهای بزرگ وجود دارد، حجامت برای مقابله با این تهدیدات جانی کافی است.

  آیا پزشکان هم از "حجامت" استقبال کرده‌اند؟

 هم اکنون 1600 پزشک عمومی و متخصص آموزش دیده با پروانه‌ی حجامت که توسط وزارت بهداشت تأیید شده است، در سراسر کشور فعالیت می کنند که اگر هر کدام حداقل روزانه 10 نفر را حجامت کنند، در سال بیش از 4 میلیون نفر را حجامت می‌کنند. جالب این که بسیاری از بیماران و مراجعه کنندگان قبل از حجامت، در بالاترین سطوح تخصصی ویزیت شده‌اند و سپس به حجامت روی آورده اند. فقط تعداد پزشکانی که حجامت شدند و در مؤسسه پرونده دارند 5 هزار نفر هستند. به علاوه پزشکان بسیاری هم اهل حجامت شدن هستند که تشکیل پرونده نداده‌اند. سه تفاوت "حجامت" با "فصد" در چیست؟ حجامت یک تطهیر کلان است که کل ترکیبات بیوشیمی بدن را تنظیم می‌کند، ولی فصد (رگ زدن) بخشی از اندام را تحت درمان قرار می‌دهد.

  "حجامت" در دیگر کشورها چه جایگاهی دارد؟

 پس از این که جرقه‌ی کارهای علمی حجامت در ایران در سال 1364 زده شد، اولین کشوری که به شکل علمی این موضوع را دنبال کرد، کشور آمریکا بود و پزشکان زیادی در این خصوص به فعالیت پرداختند که ثمره ی آن تألیفات ارزشمندی درباره‌ی حجامت است. دکتر" ایلکی چرالی" در آمریکا یک جلد و دکتر "یوهان آبله" در آلمان دو جلد (حجامت گرم و خشک و حجامت تر) کتاب وزین در این باره نوشته‌اند. در سوریه کتابی با عنوان "دواءالعجیب" کشف قرن بیستم، با امضای 33 متخصص طب کلاسیک به رشته‌ی تحریر در آمده و در کشورهای دیگری نیز کتاب‌های خوب و مقالات پرمحتوایی نوشته شده که برخی از آنها در مؤسسه‌ی تحقیقات حجامت ایران در حال ترجمه است. در بسیاری از کشورها شیوع حجامت شتاب گرفته است. در دانشگاه "الازهر" مصر کارهای علمی خوبی انجام شده و در چین به شکل سیستماتیک این روش درمانی اجرا می‌شود. در بیمارستان‌های چین یک بخش درمان طب سوزنی ، یک بخش درمان از طریق حجامت، یک بخش داروهای گیاهی و یک بخش طب کلاسیک است.

 تعریف حجامت

در واقع اعمال یک استرس فوری به سیستم ساکن دفاع عمومی بدن است تا آن را برعلیه تمام عوامل درونی و بیرونی هوشیار و فعال نماید. بیشترین کاربرد حجامت در بعد پیشگیری است و با مکانیسم‌های مختلفی از جمله تنظیم سیستم ایمنی، تنظیم ترکیبات شیمیایی و هورمونی خون و تنظیم سیستم اعصاب خودکار بدن از ابتلا به انواع بیماری‌ها پیشگیری می‌کند .علاوه بر این حجامت کاربردهای درمانی نیز دارد به نحوی که در درمان برخی بیماری‌ها مانند سردردهای عصبی و میگرنی، چربی، قند و اوره خون ،سنگ‌های کلیوی و کیسه صفرا موثر است. 

حجامت تر: در این روش پس از اینکه پزشک موضع حجامت را ضد عفونی نمود ،با استفاده از یک لیوان یکبار مصرف مخصوص حجامت و با دستکاه مکش ، عمل بادکشی را انجام می‌دهد . خلا ایجاد شده در لیوان باعث تجمع مواد سبک خون مویرگی در موضع حجامت می‌شود .سپس پزشک لیوان را از موضع جدا نموده و با یک تیغ یکبار مصرف چند خراش سطحی به عمق نیم تا یک میلیمتر به صورت مایل ایجاد می‌کند. سپس دوباره لیوان را گذاشته و عمل مکش را انجام می‌دهد. این عمل سه تا پنج بار انجام می‌شود و در مجموع حداکثر 50 تا 75 میلیلیتر خون از بدن شخص خارج می‌شود البته بدن در مدت زمان بسیار کوتاهی قادر به بازسازی این مقدار خون است .  

توصیه‌های قبل از حجامت: بهتر است با شکم خالی حجامت انجام نشود . بنابراین یک ساعت قبل از حجامت (ترجیحا شربت عسل ) یا آب انار یا ماءالشعیر لیمویی میل نمایید. مصرف سیگار در روزی که قصد حجامت دارید ممنوع است. تا 12 ساعت قبل از حجامت مقاربت جنسی انجام نشود. قبل از حجامت حتما عینک را از چشم بردارید. توصیه‌های بعد از حجامت : تا 24 ساعت پس از حجامت از مصرف سیگار بپرهیزید. تا 12 ساعت پس از حجامت از خوردن ترشی ،لبنیات، ماهی و غذاهای شور بپرهیزید. تا 24 ساعت پس از حجامت از انجام کارهای سنگین و نیز مقاربت جنسی اجتناب کنید. برای جبران ضعف احتمالی ،توصیه می‌شود بعد از حجامت یک لیوان شربت عسل یا ماءالشعیر لیمویی و یا یک عدد انار میل کنید. جهت جلوگیری از عفونت زخم ،حداقل تا12 ساعت پس از حجامت استحمام نکنید. صبح روز پس ازحجامت می‌توان استحمام کرد ،اما موضع حجامت را فقط با آب خالی (بدون استفاده از لیف و صابون ) بشویید.  

در چه افرادی نباید حجامت انجام شود : زنان باردار تا پایان ماه چهارم نباید حجامت نمایند. افراد دچار مشکلات انعقادی مثل کمبود پلاکت و بیماران هموفیلی حجامت زنان در ایام قاعدگی بویژه اواخر این دوره ممنوع است.